Jak umiejętność dzielenia życia na osobiste i zawodowe wpływa na satysfakcję i efektywność w czasach pracy online? Co wynika dla ciebie z metaanalizy badań na grupie 40 tysięcy pracowników? Jak skutecznie połączyć życie prywatne i obowiązki służbowe?
Indra Nooyi bardzo dokładnie pamięta ten dzień, gdy dowiedziała się, że zostanie prezeską PepsiCo. I reakcję swojej mamy. „Nigdy nie zapomnę tego wieczoru. Zostałam mianowana prezeską PepsiCo. W moim domu była akurat mama” – opisuje Nooyi. „Mam dla ciebie świetną wiadomość” – krzyknęłam. A ona odpowiedziała: „To może poczekać. Musisz iść do sklepu po mleko”. „Poszłam do sklepu. Gdy wróciłam, kipiałam ze złości. Powiedziałam: <Miałam dla ciebie wspaniałą wiadomość. Zostałam właśnie mianowana prezeską PepsiCo. A tobie zależało przede wszystkim na tym, żebym wyszła z domu i poszła po mleko?!>. W odpowiedzi usłyszałam: <Wyjaśnię ci coś. Możesz sobie być prezeską PepsiCo, ale gdy wchodzisz do tego domu, jesteś przede wszystkim żoną i matką. Nikt inny nie zajmie tego miejsca. Zostaw swoją koronę w garażu”. Indra Nooy przez 10 lat była prezeską gigantycznego koncernu. Pracę rozpoczynała o 5 rano, by skończyć wcześniej i resztę czasu przeznaczyć dla córek. „Niemożliwe jest bycie w tym samym momencie matką, żoną, pracowniczką i osobą, którą chciałabyś być. Zwykle trzeba podjąć decyzję”.
Jak menedżer spędza wieczór?
Zgadza się z tym Klodiana Lanaj, profesorka w Warrington College of Business Uniwersytetu Floryda: „Jeśli chcesz być skutecznym liderem, zostaw pracę w pracy.” Jej zespół przeprowadził ciekawe badanie. Badacze oceniali każdego wieczoru zdolność menedżerów do oddzielenia pracy od życia prywatnego. A następnie oceniali ich poziom energii i siłę identyfikacji z rolą lidera następnego dnia rano w pracy. Analizowali także opinie pracowników o swoich szefach. „Odkryliśmy, że wieczorami, kiedy liderzy byli w stanie całkowicie się wyłączyć i nie myśleć o pracy, następnego dnia mieli więcej energii i czuli się bardziej związani ze swoją rolą przywódczą w pracy. W te same dni obserwatorzy zgłaszali, że ci przywódcy byli bardziej skuteczni w motywowaniu ich i kierowaniu pracą” – powiedziała prof. Lanaj.
Jak odpoczywają liderzy po pracy?
W badaniu prof. Lanaj nie pytano menedżerów, jak odpoczywają w domu, lecz inne udokumentowane obserwacje wskazują na dobrze znane sposoby na relaks i reset: ćwiczenia, spotkania towarzyskie z przyjaciółmi, spędzanie czasu z rodziną, oglądanie telewizji, czytanie książki lub hobby. To, co pomaga tobie wyjść z pracy w biurze, może nie pomóc komu innemu. Kluczem, jak mówi prof. Lanaj, jest znalezienie metod, które pozwolą ci maksymalnie odstresować się po pracy. Naukowczyni sugeruje także, aby wieczorem nie odbierać e-maili i służbowych telefonów.
Zdalnie pracujesz więcej i ciężej
Oderwanie od pracy jest pozytywnie związane z regeneracją, zdrowiem psychicznym i fizycznym, kreatywnością, dobrym samopoczuciem i efektywnością zawodową. Organizacje powinny priorytetowo traktować aranżację miejsca pracy i stylu jej wykonywania w taki sposób, aby pozwalały na regenerację. W wielu biurach możesz spotkać etatowego Wellbeing Officer’a, sale relaksu, seanse jogi w open space, strefy z hamakami, możliwość przemieszczania się na wrotkach lub rowerze po korytarzach, czy zabierania ze sobą do pracy ulubionego królika. W tym kontekście problemem jest home office, praca online z domu. Dowody badawcze prof. Ravi Shanker Gajendrana, Anoop Javalagi, Chen Wanga i prof. Ajay Rama Ponnapalli z Florida International University – College of Business, są jednoznaczne. Ludzie zdalnie pracują zwykle więcej i ciężej. Z czasem w ich życiu zacierają się granice między pracą a życiem prywatnym. Pracownicy nie mają czasu, aby wyłączyć się na wystarczająco długo, odpocząć i się zregenerować. Wywołuje to spadek wydajności i pogarsza samopoczucie.
Co wynika z metaanalizy badań?
Z kolei metaanaliza dr Johannesa Wendsche i Andrei Lohmann-Haislah z Federal Institute for Occupational Safety and Health w Berlinie przeprowadzona na 40 tys. pracowników sugeruje, że oderwanie się od pracy jest pozytywnie powiązane z doświadczanym powrotem do zdrowia, zdrowiem psychicznym i fizycznym, a także z czynnikami ułatwiającymi dobre samopoczucie i zdrowie, takimi jak sen i poczucie wypoczęcia. Wendsche i Lohmann-Haislah odkryli kilka kluczowych czynników, które ułatwiają oderwanie się od pracy. Zauważyli na przykład, że im wyższe są wymagania zawodowe, tym mniej prawdopodobne jest, że ludzie oderwą się od pracy. Inwestowanie w odpoczynek i regenerację pracowników, może przynieść znaczące zyski. Arianna Huffington, założycielka serwisu Huffington Post, po doświadczeniu wyczerpania związanego z pracą, stała się orędowniczką znaczenia odpoczynku i regeneracji. W swojej książce „The Sleep Revolution” pisze:
„Musimy zrewidować nasze podejście do pracy i zrozumieć, że czas regeneracji nie jest czasem straconym, ale inwestycją w naszą pełniejszą, bardziej produktywną obecność w pracy”
Neurotyzm utrudnia oderwanie się od pracy
Inne czynniki mogą mieć więcej wspólnego z cechami ludzi niż z ich pracą. Badanie Wendsche i Lohmann-Haislah wykazało, że osoby z wyższym poziomem określonych cech osobowości, takich jak neurotyzm, jako cecha osobowości Wielkiej Piątki (ugodowość, otwartość na doświadczenie, sumienność, ekstrawersja, neurotyzm), mogą mieć większe trudności z oderwaniem się od pracy. Neurotyzm to cecha osobowości, która mierzy tendencję ludzi do szybkiego pobudzania się i powolnego odprężania oraz skłonność do ciągłego zmagania się ze stresem, samoregulacją i kontrolą. Liderzy i menedżerowie mogą próbować pomóc takim pracownikom przez udział programach redukcji stresu opartych na uważności.
Znani pracoholicy
Trudno ocenić, na jakim poziomie byłaby sytuacja finansowa niektórych przedsiębiorstw, gdyby ich prezesi potrafili oddzielić pracę zawodową od życia prywatnego. W każdym razie w historii pracoholizmu zapisali się wyraźnie. Howard Schultz założyciel Starbucksa zaczynał pracę o 6 rano, a kończył po 19. Mark Cuban, amerykański biznesmen, multimiliarder, którego majątek Forbes szacuje na 5,2 miliarda dolarów, przyznaje się do pracowitych okresów, w których biznesowi poświęcał czas między 7 rano a 2 w nocy następnego dnia. Jeffrey Immelt, prezes GE, w ciągu 24 lat spędził na wypełnianiu obowiązków służbowych ponad 100 weekendów. Natomiast prezes Apple Tim Cook pierwsze e-maile do podwładnych wysyła o 4.30. Trudno uwierzyć, by ci pracoholicy potrafili oddzielić pracę od życia prywatnego. Jeszcze dalej w tej autodestrukcyjnej działalności poszła Marissa Mayer. W okresie, gdy była prezeską Yahoo poświęcała się pracy całkowicie. Zamiast w domu, spała w biurze. Być może ten brak umiejętności postawienia granicy między pracą a życiem prywatnym spowodował, że Yahoo zniknęło z mapy wyszukiwarek internetowych.